İHTİYATİ HACİZ KARARI NASIL KALDIRILIR ?

Bu yazımızda ihtiyati haciz kararı nasıl kaldırılır sorusuna cevap vereceğiz. Fakat bundan önce ihtiyati haczin ne olduğuna değineceğiz. İhtiyati haciz, alacaklının bir para alacağının zamanında ödenmesini güvence altına almak için mahkeme kararı ile borçlunun mallarına önceden geçici olarak el konulmasıdır. İhtiyati haciz ihtiyati tedbirden farklı olarak yalnızca para alacakları içindir. Öte yandan ihtiyati tedbir ise, kural olarak paradan başka haklar, taşınır ve taşınmaz mallar içindir. İhtiyatî haciz, kesin hacze dönmeden, alacaklısına satış yetkisi vermez.

İcra İflas Kanunun 257. maddesine göre ihtiyati haciz şartları şunlardır;

• Bir alacak/para borcu için o alacağın/borcun alacaklısı, ihtiyati haciz isteyebilir. İhtiyati haciz isteyebilmek için, alacağın kural olarak muaccel olması gerekir.
• İhtiyati haciz istenebilmesi için, alacağın bir rehin ile temin edilmemiş olması gerekir. (Rehinli malın kıymetinin rehinli alacağı karşılamayacağı tahmin ediliyorsa, alacağın rehinle karşılanamayacağı tahmin edilen bölümü için ihtiyati haciz istenebilir.)
• Müeccel bir alacak için kural olarak ihtiyati haciz istenemez. İstenebilmesi için, alacaklının alacağını vadesinde alabilmesinin ciddi bir şekilde tehlikeye düştüğüne veya düşmekte olduğuna delalet eden hallerin varlığı şarttır. (Bu haller, md 257/2’de sayılmıştır.)

İHTİYATİ HACİZ KARARI

İhtiyati haciz isteyen alacaklı, mahkemeye başvurarak bir ihtiyati haciz kararı almalıdır. Görevli ve yetkili mahkeme alacak davasının açılıp açılmadığına göre farklılık gösterebilir. Alacak davası açıldıktan sonra, dava konusu alacak için yalnız davaya bakan mahkemeden ihtiyati haciz istenebilir. Başka bir mahkeme, ihtiyati haciz için yetkili değildir. Şayet, alacak davası henüz açılmamışsa, ihtiyati haciz talebinde genel görevli ve yetkili mahkemeye başvurulur. Yani, alacak davası hangi mahkemede açılacaksa, ihtiyati haciz talebinin de o mahkemeye yapılması gerekir. Yetki açısından ise ihtiyati hacze 50’nci maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verilir. Alacaklı, ihtiyatî haciz kararı için yukarıda bahsedilen genel yetki kuralları çerçevesinde görevli mahkemeye delillerini de gösteren bir dilekçe ile başvurur. İhtiyati haciz dilekçesine İİK md 260’daki hususlardan başka, ihtiyati haciz sebebi ve alacağın dayanağı olan her türlü senet ve belgeler yazılır ve eklenir.

İİK madde 258/2 “…Mahkeme iki tarafı dinleyip dinlememekte serbesttir.” hükmü gereğince mahkemede tarafları dinleme konusunda takdir yetkisini kullanabilir. Alacaklının, alacağı ve ihtiyati haciz sebeplerinin varlığı hakkında, mahkemeye kanaat verecek deliller göstermesi gerekir. Buradaki ispat, esas davadaki gibi tam bir ispat değildir. Mahkemenin, alacağın ve ihtiyati haciz sebeplerinin varlığına şüphe duymadan kanaat getirmesi yeterlidir.

İHTİYATİ HACİZ KARARININ İCRASI

İhtiyati haciz kararının yerine getirilebilmesi için alacaklı, 10 gün içinde ihtiyati haciz kararının icrasını, icra dairesinden istemeye mecburdur. Aksi halde, ihtiyati haciz kararı kendiliğinden kalkar.

Alacaklının 10 gün içinde ihtiyati haciz kararının icrasını istemesi üzerine, icra dairesi, ihtiyati haciz kararında gösterilen ve borçluya ait olan mal, hak ve alacakları ihtiyaten haczeder. İhtiyati haczi icra eden memur, bir tutanak düzenler. Bu tutanakta ihtiyaten haczedilen şeyler kıymetleriyle gösterilir. İhtiyati haczin icrası ile ilgili şikâyetler İİK 261/3 “ …ihtiyati haczin infazı ile ilgili şikâyetler infazı yapan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesine yapılır…” hükmü gereğince haczi yapan icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine yapılır.

İhtiyati haciz tutanağının birer suretinin üç gün içinde haciz sırasında hazır bulunmayan alacaklıya, borçluya ve gerektiğinde üçüncü kişiye tebliğ edilmesi zorunludur.

İHTİYATİ HACİZ KARARINA İTİRAZ

Borçlu ilgili mahkemece verilen ihtiyati haciz kararını bir üst mahkemeye taşıyamaz ancak ihtiyati haciz kararı verilirken mahkemede dinlenmemiş olan borçlu, bazı sebeplere dayanarak, aynı ihtiyati haciz kararını vermiş olan mahkemede, ihtiyati haciz kararına itiraz edebilir. İhtiyati haciz kararına itiraz sebepleri sınırlıdır: Yetki itirazı, görev itirazı, teminat itirazı, ihtiyati haciz sebebine itiraz gibi. İİK m. 265/1  “Borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyatî haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı; huzuriyle yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi hâlde haciz tutanağının kendisine tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edebilir.” hükmü gereğince borçlu, kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haciz kararına, 7 gün içinde itiraz edebilir.

İhtiyati haciz kararına itiraz, ihtiyati haciz kararını vermiş olan mahkemeye yapılır ve o mahkeme tarafından incelenip karara bağlanır. Mahkeme edilen itirazı yerinde görebilir, itirazı kabul ederek, ihtiyati haciz kararını değiştirebilir veya kaldırabilir. Mahkemenin ihtiyati haciz kararına itirazın kabulüne ilişkin kararı, alacaklı tarafından istinaf edilebilir. Mahkeme itirazı yerinde görmeyip itirazın reddine de karar verebilir. Mahkemenin ihtiyati haciz kararına itirazın reddine ilişkin karar vermesi durumunda, itiraz eden borçlu tarafından istinaf edilebilir.

HAKSIZ İHTİYATİ HACİZDEN DOLAYI TAZMİNAT DAVASI

Lehine ihtiyati haciz kararı verilen alacaklının bu ihtiyati haczi haksız olarak koydurduğu anlaşılırsa borçlu, bu haksız ihtiyati haciz nedeniyle uğradığı zararın ödenmesi hakkına sahiptir. Yani ihtiyati haciz koydurmuş olan alacaklıya bir tazminat davası açılabilir. Haksız ihtiyati haciz koydurmuş olan alacaklının sorumluluğu, haksız fiile ilişkin hükümlere tabidir.

Haksız ihtiyati hacizden dolayı tazminat davası, mallarına haksız ihtiyati haciz konulmuş olan borçlu tarafından açılır. Tazminat davası, haksız ihtiyati haciz koydurmuş olan alacaklıya karşı açılır. Haksız ihtiyati hacizden dolayı tazminat davası, normal bir tazminat davası gibi görülür. Bu nedenle, görevli ve yetkili mahkeme genel hükümlere göre belirlenir. Tazminat davası, ihtiyati haciz kararını vermiş olan mahkemede de açılabilir. Haksız ihtiyati hacizden dolayı alacaklı tarafından borçlu aleyhine açılacak tazminat davası (kanunda bir düzenleme olmadığı için) haksız fiillerde olduğu gibi iki yıllık ve herhalde on yıllık zamanaşımına tabidir.

İHTİYATİ HACİZ KARARI NASIL KALDIRILIR ?

TAZMİNAT DAVASI AVUKATI | ASG Hukuk ve Danışmanlık Ofisi olarak bu yazımızda kısaca İhtiyati haciz kararı nasıl kaldırılır konusu üzerinde durduk.

İhtiyati haciz kararı nasıl kaldırılır konusuna ilişkin her türlü destek ve hukuki bilgi için 0533 048 57 42 numaralı hattımız üzerinden bize ulaşabilirsiniz