‘Otomatik Bilgi Paylaşımı’ anlaşması Türkiye tarafından 2019 Aralık ayında, uluslar arası vergi kaçakçılığıyla mücadele kapsamında onaylandı. Hâl böyle olunca ‘Otomatik Bilgi Paylaşımı’, özellikle de Avrupa’da yaşayan yaklaşık 5 milyon vatandaşımız için büyük önem arz etmeye başladı.
‘Otomatik Bilgi Paylaşımı’nın kapsamı, kimleri ilgilendirdiği, bilgi paylaşımının başlangıç süresi, bu kapsamda neler yapılabileceği birçok vatandaşı ilgilendirdiğinden yakından takip ediliyor. Biz de bu yazımızda; ‘Otomatik Bilgi Paylaşımı’nın ne olduğunu, ‘Otomatik Bilgi Paylaşımı’ kapsamındaki bilgileri, kimlerin bilgilerinin paylaşılacağı, bilgi paylaşımının ne zaman başlayacağını, bildirim yapmayanları nelerin beklediğini ve bu hususlarda neler yapılabileceğini ele alacağız.
1. Otomatik Bilgi Paylaşımı Nedir?
‘Otomatik Bilgi Paylaşımı’ OECD (Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü) tarafından, üye ülkelerle CRS (Common Reporting Standards) adı ile yayımlanmış bir anlaşmadır. Anlaşma, kişinin üye ülkelerden birindeki (örn: Türkiye) finansal hesap bilgilerinin; ikametinin bulunduğu diğer ülkeye (örn: Almanya), her yıl düzenli olarak otomatik olarak paylaşılmasını kapsar.
İlk olarak 1988 yılında gündeme gelen anlaşmanın temeli, 2011 yılında OECD üyesi ülkelerle yapılan “Vergi Konularında İdari Yardım Sözleşmesi” ile atılmıştır. Bu anlaşmaya 136 ülke ile birlikte Türkiye de imza atmış, Nisan 2017’de ise aynı doğrultuda “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” imzalanmış ve bu anlaşma da 31 Aralık 2019’da onaylanmıştır.
2.Otomatik Bilgi Paylaşımı Anlaşmasının Amacı Nedir?
Bu anlaşmanın amacı vergi kaçaklarını önlemek ve kaçakçılığı en aza indirerek, ülkeler arası vergi şeffaflığını sağlamaktır. Ayrıca bu anlaşmanın, mükellefleri gelir beyanı yapmaları konusunda teşvik edeceği ve daha önce bildirilmeyen ülke dışındaki beyanların artacağı ön görülmektedir.
Ülkelerin finansal kuruluşlarından bilgi talep edilmekte ve bu kurum ve kuruluşlar istenilen bilgileri üye ülkelerin ilgili birimlerine göndermektedir. Ülkemizde de vergi mükelleflerinin bireysel hesaplarının olduğu bankalardaki bilgiler, Hazine Bakanlığı’na bağlı olan Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla gönderilmektedir.
3. Otomatik Bilgi Paylaşımı Kapsamındaki Bilgiler Nelerdir?
Otomatik bilgi paylaşımı kapsamında; hesap bilgileri paylaşılacak kişinin adı soyadı, adresi, doğum yeri ve tarihi, ikametinin olduğu ülke ve vergi kimlik numarası, hesap numarası, hesabın bakiyesi, hesaba yıl içinde yatan faiz, temettü gelirleri, hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirler diğer ülke ile paylaşılacaktır.
Ülkeler arası ‘Otomatik Bilgi Paylaşımı’ kapsamında ilgili kişilerin aşağıdaki bilgileri paylaşılmaktadır:
Kişilerin belirli sigorta şirketleri ile mevduat, saklama ve yatırım kuruluşlarındaki;
- a) Ortaklık ve borç ilişkisi menfaati,
- b) Mevduat hesapları (Hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü gibi gelirlerin ya da hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirlerin toplam brüt tutarı),
- c) Nakdi değer sigorta sözleşmeleri,
- d) Saklama hesapları (Hesap numarası, hesap bakiyesi ya da değeri),
- e) Düzenli ödeme sözleşmelerine ilişkin finansal bilgilerinin yanı sıra yerleşik olduğu (ikametinin olduğu) ülke ve vergi kimlik numarası (VKN) paylaşılacaktır.
Bilgi paylaşımı anlaşma kapsamında, gelirin elde edildiği ülkeden, kişinin ikamet ettiği yani vergi mükellefi olduğu ülkeye aktarılmaktadır, bu açıdan kişinin hangi ülke vatandaşı olduğuna bakılmamaktadır.
5. Otomatik Bilgi Paylaşımı Kapsamında Kimlerin Bilgileri Paylaşılacak?
Otomatik Bilgi Paylaşımı anlaşma kapsamında; gelirin elde edildiği ülkeden, kişinin ikamet ettiği yani vergi mükellefi olduğu ülkeye aktarılır, bu açıdan kişinin hangi ülke vatandaşı olduğunun ÖNEMİ YOKTUR. Kısacası, kişilerin ikametgah adresi bu anlaşmaya üye ülkelerden birinde ise; gelirinin olduğu ülkedeki banka bilgileri Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla diğer ülkenin makamlarıyla paylaşılır.
6. Otomatik Bilgi Paylaşımı Hangi Ülke İçin Ne Zaman Başlayacak?
Türkiye 2020 yılı itibariyle ilk olarak; Danimarka, İngiltere, İsveç, Finlandiya, İtalya, Kanada ve Avusturalya’nın da aralarında bulunduğu 54 ülke ile 2019 yılının finansal bilgileri içeren otomatik bilgi paylaşımını başlattığını duyurdu.
Ancak Türkiye’nin 2020 yılında bilgi değişimine eklediği ülkeler arasında; Belçika, Avusturya, Almanya, Fransa ve Hollanda yoktu. Daha sonra ise Gelir İdaresi Başkanlığı konu ile ilgili yayınladığı rehberde, paylaşım yapılacak ülke sayısının ileride artacağını duyurdu.
1 Temmuz 2021 itibariyle de Belçika, Avusturya, Almanya, Fransa ve Hollanda ile 2019 yılına ait finansal bilgiler otomatik olarak paylaşıldı. 30 Eylül 2021 tarihinde de bu ülkelerle 2020 verilerinin paylaşılması öngörülüyor.
7.Otomatik Bilgi Paylaşımı Kapsamında Beyan Yapmayanları Neler Bekliyor?
Otomatik Bilgi Paylaşımı kapsamında, gelir beyanı yapmayanları nelerin beklediğini Alman Federal Vergi Bakanlığı örneğinden bakacak olursak; paranın miktarına göre, ağır vergi cezaları ve vergi kaçırma davaları gelebilecek. Benzer şekilde diğer Avrupa ülkelerinin de buna benzer işlemler yapmaları bekleniyor.
Gelir beyanı konusunda ihmal gibi durumlar veyahut vergi kaçakçılığının olduğu belirlenirse, bu kişiler hukuki açıdan zor duruma düşebilir.
8.Otomatik Bilgi Paylaşımı Kapsamında Cezalar Ne Olacak?
Alman Federal Vergi Bakanlığı ve diğer üye ülkeler, 5 yıl geriye dönük olarak ve şüpheli durumlarda 10 yıl geriye dönük olarak tüm hesap bilgilerini isteyebilecek.
-Açıklanamayan para miktarı, ortalama 100 bin avronun üzerinde; olursa ceza davaları açılabilecek.
-Kişinin kendini ihbar etmesi ve yetkililerle ile iş birliği yapması halinde bu süre 5 yıla inebilecek.
Bu nedenlerle, Türkiye’de banka hesabı bulunan Avrupa ve diğer ülkelerde ikamet eden Türk vatandaşlarının bu konuya önem vermesi ve uzman bir hukukçu ekiple görüşmesi gerekmektedir.
Yukarıda saydığımız bu sebeplerden dolayı sizleri konusunda uzman hukukçu ekibimizle görüşmeye bekliyoruz.
